Sp!ts had gisteren een vraag-antwoordgesprek met president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink in hun uitgave staan (hier na te lezen). Mijn aandacht werd in het bijzonder getrokken door de kop, een quote van Wellink vertaald naar het Nederlands: “Hebberigheid is de wortel van alle kwaad”. Dat is een hoogst curieuze mening voor iemand die toezicht houdt op een systeem dat bestaat bij de gratie van hebberigheid. Ik ben het er ook niet mee eens.
Exact een jaar geleden leverde ik over dit onderwerp een stukje voor de almanak van de JFR. Een aangepaste herpublicatie die voor zich spreekt:
Een geboren Rotterdammer schreef al eens treffend over de rol van hebberigheid in de economie. Bernard Mandeville schreef al in 1705 zijn beroemde gedicht “De Morrende Korf of Eerlijk Geworden Schurken” (“The Grumbling Hive, or Knaves Turn’d Honest”).
Mandeville beschreef in dit gedicht een bijenkorf waar iedere bij voor eigen gewin gaat. Zo zaaien de advocaat-bijen enkel twist om daar vervolgens goed aan te verdienen. Ook zijn deze bijen niet te beroerd om mazen in de wet te zoeken, net als inbrekers bij winkels en huizen uitzoeken hoe ze het best kunnen inbreken. Als de bijen een hogere macht vragen of zij hun ondeugd hebzucht mogen verliezen wordt hun verzoek verhoord. De bijen worden vervuld van eerlijkheid. Het lijdt geen twijfel dat advocaat-bijen niks meer te doen hebben in een eerlijke bijenkorf. En zo vergaat het heel veel bijen. De drijvende kracht achter handel, hebzucht, is verdwenen en zonder handel is er nog maar weinig bedrijvigheid. De hele bijenkorf zakt in. Moraal van het verhaal:
“Fraud, Luxury, and Pride must live;
Whilst we the Benefits receive.”
Zolang iedereen de vruchten plukt van hebzucht moeten we niet zo zeuren. Zonder hebzucht zet niemand meer een stap harder dan nodig, en dan worden rijken in een oogwenk nog armer dan de armen nu.
Drent in Rotterdam 